Mantar zehirlenmelerinin, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yağışların bol olduğu mevsimlerde görüldüğünü ifade eden Op.Dr.Gökhan BAŞTÜRK, konuşmasına şu şekilde devam etti;
Türkiye genelinde yağışların artması nedeniyle doğada yetişen mantarların üremesinde ve yurt genelinde ve ilimizde tüketimin artmasına bağlı zehirlenme vakalarında artış gözlenmiştir.
Mantar Zehirlenmesi Nasıl Oluşur ?
?Mantar zehirlenmeleri, özellikle yağışların bol olduğu mevsimlerde görülmektedir. Doğal ortamlarda yetişen ve yapısında zehir bulunan mantarların taze, kurutulmuş veya konserve şeklinde çiğ veya pişirilmiş olarak yenmesi neticesinde ölümle sonuçlanabilen ciddi zehirlenmeler görülebilmektedir. Ülkemizde doğal ortamlarda zehirli mantarların yetiştiği ve halkımızın da bu mantarlara çokça rağbet ettiği bilinmektedir.
Mantar Zehirlenmesi Nasıl Teşhis Edilir?
Hastanın mantar yeme hikayesi ile zehirlenme bulguları birlikte değerlendirilerek mantar zehirlenmesi olup olmadığına karar verilir. Yenen mantarın uzman kişilerce incelenmesi de zehirlenmenin teşhisinde yardımcı olmaktadır.
Mantar Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir?
Zehirlenme belirtileri mantarda bulunan zehrin niteliğine göre değişir. Zehirlenme belirtileri mantarda bulunan zehirin niteliğine göre mantarın yenmesini takiben 2 ile 6 saat içinde ortaya çıkabilmektedir.
Mantarlarda bulunan zehirin özelliğine göre ortaya çıkan belirtiler çeşitlilik gösterebilmektedir. Mantarın yenmesini takiben 2 saat içinde sersemlik, karın ağrısı, kas ağrıları, konuşma güçlüğü, uyku hali, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüzde ve boyunda kızarma, ağızda metal tat duyusu, bulantı, kusma, terleme; bazı türlerin yenmesinden 6 saat sonra ise bulantı, kusma, ishal, ateş, çarpıntı, karın ağrısı, karaciğer, böbrek fonksiyon bozuklukları, daha sonraki günlerde (4-6 gün) gelişebilecek karaciğer ve böbrek bozuklukları ile bu organların bozukluklarına bağlı belirtiler ve sonuçta ölümle sonuçlanan zehirlenme belirtileri görülebilmektedir.
Vatandaşlarımızın doğada yetişen mantarları kesinlikle tüketmemeleri ancak tüketilmesi sonucunda bu belirtilerin görülmesi hâlinde mantarı tüketen kişilerin derhal en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekmektedir.
Kültür Mantarları Zehirler mi?
Kültür mantarları bünyelerinde zehirli maddeleri bulundurmadığından bir zehirlenme görülmesi mümkün değildir.
Ancak; bu mantarların yetiştiği ortam itibarıyla bazı mikroorganizmalar mantarların üzerinde bulunabilir. Bu mikroorganizmalar bulaşık mantarların çiğ olarak yenmesi sonucunda çok hafif mide ve bağırsak şikayetlerinin gelişebileceği de unutulmamalıdır.
Bu mantarları alırken ambalajlı olanlar tercih edilmeli, ambalaj üzerinde tüketiciyi bilgilendirmeye yönelik bilgilerin yer aldığı etiketlerin olup olmadığına dikkat edilmelidir.
Mantarlar İle İlgili Halk Arasında Bulunan Yanlış İnanışlar Nelerdir?
Mantarlar ile ilgili olarak halk arasında bilimsel değeri olmayan yaygın inanışlar aşağıda belirtilmiştir.
• Yoğurtla yenen mantar zehirlemez
• Pişirilen mantarda zehir yoktur
• Sirkeli ve tuzlu suda kaynatmakla mantarın zehiri alınır
• Kurutulmuş mantarın yenmesiyle zehirlenme olmaz
• Çayırlarda yetişen mantarlar zehirli değildir
• Mantar koparıldığında rengi değişmez ise mantar zehirsizdir
• Mantarın iç kısmı mavileşirse, bu mantar zahirlidir
• Ağaçlardaki mantarlar zehirsizdir
• Zehirli mantar gümüş kaşıkla pişirilirse kaşık kararır
• Salyangozlar zehirli mantarları yemezler
Mantar Zehirlenmelerinde Tedavi
Mantar zehirlemelerinin tedavisi genel olarak meydana gelen zehirlenme bulgularına yöneliktir.
Ancak, mantar zehirlenmelerinin tedavisine yardımcı olması bakımından, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü’nden (UZEM-Ulusal Zehir Danışma Merkezi) temin edilecek bir panzehir bulunmaktadır.
Mantar Zehirlenmelerinden Korunma
Mantar zehirlenmeleri çok basit bir şekilde önlenebilecek bir zehirlenme tipi olup, zehirlenmelerin engellenmesinde tek çare de, doğal alanlarda yetişen mantarlar yerine bandrollü kültür mantarlarının tercih edilmesidir.
MEHMET ÖZDEŞ
Editör: Haber Merkezi
