Asıl Kıyamet CERN'e Üye Olmazsak Kopacak

Bayrağı Arık'tan devralan Türk Fizik Derneği Başkanı Prof. Dr. Baki Akkuş, meslektaşının çalışmaları sırasında büyük engellemelerle karşılaştığını ve ardından korkunç kazanın meydana geldiğini söyledi. Akkuş, NTVMSNBC'ye Türkiye'nin nükleer macerasını, CERN'in gerçekleştireceği Big Bang deneyini ve Dan Brown'un “Melekler ve Şeytanlar” kitabında yer alan “Büyük patlama olursa, Dünya'yı içine çekecek büyük bir kara delik meydana gelecek” iddiasındaki gerçeklik payını anlattı ve siyasetçilere “kavgayı bırakın, bilime yatırım yapın” mesajını verdi.

CERN neden kuruldu?

12 Avrupa ülkesi, 1954 yılında, nükleer araştırmalar konusunda ABD'yle rekabet edebilmek ve bu ülke karşısında güçlü olabilmek için CERN'ü (Avrupa Konseyi Nükleer Araştırmalar Merkezi) kurdu. Bugün 20 üyesi olan ve 80 ülkeden yaklaşık 6500 bilim insanının çalıştığı CERN, dünyanın en büyük nükleer fizik araştırma merkezi.

Şimdi de Big Bang deneyini gerçekleştirmeye çalışıyorlar. Dan Brown'un kitabında iddia ettiği gibi bu deneyden sonra Dünya'yı büyük bir tehlike bekliyor mu?

Aslına bakılırsa, oradan tam olarak ne çıkacağını kimse bilmiyor. Bilim insanları da küçük bir “Big Bang” yaratacak makineyi takip ederek, Dünya'nın nasıl oluştuğunu anlamaya çalışacak. Üzerinde 14 yıldır çalışılan ve 4.4 milyon sterlin harcanan bu deneye LHC (büyük hadron çarpıştırıcısı) deneyi deniyor. Deneyle 27 kilometrelik alanda yerin 100 metre altındaki tünellerde dev mıknatıslar kullanılarak bugüne kadar denenmemiş bir hızda ve -271 derecede atom parçacıkları çarpıştırılacak, ‘Tanrı'nın maddesi' olarak da bilinen kara maddedin oluşumu incelenecek. Parçacığa kütle kazandıran nedir, anlamaya çalışılacak.
CERN, dünyanın en büyük nükleer araştırma merkezi. Dan Brown “Melekler ve Şeytanlar” kitabında bu araştırmanın bir kara delik oluşturacağını ve büyük bir kıyamete sebep olacağını yazmıştı. Bu iddiadan endişe duyuluyor. Gerçekten söz konusu olabilir mi böyle bir kıyamet?

Ben bu endişeleri ciddiye almıyorum. Sanki büyük bir patlama yaratılacakmış gibi bir düşünce var ama doğru değil. Bir deney gerçekleştiriliyor ve bu deneyin tüm Dünya'yı içine alacak bir kara delik oluşturması mümkün değil. Bence bu Brown'ın meşhur olma kaygısıdır.

Türkiye'nin programda gözlemci kuruluş olarak yer almasının ve 3-4 yıl içinde tam üyeliğe kabul edilebilmesinin anlamı ne?

CERN'e üye olan ülkeler, yürütülecek projelerin seçilmesi ve izlenip değerlendirilmesi konularında önemli kararlar alabiliyorlar. Eğer üye değilseniz, bu karar mekanizmasında etkiniz olmuyor, sadece gözlemliyorsunuz. Bugüne bizim kadar gözlediğimiz gibi... Aslında biz tam olarak neyi gözlüyoruz, onu da anlayabilmiş değilim. Şu anda oradaki deneylere katılabiliyoruz ama deneylerde ve konseyde hiçbir söz hakkımız yok. Bu yüzden bilim insanlarımızın CERN'e gidip çalışmalara katılabilmesi söz konusu değil. Üye olduğumuz takdirde Türkiye'den binlerce fizikçi, mühendis, biyolog ve kimyacı CERN'de çalışabilecek.

Türkiye'nin üye olması için hangi kriterler aranıyor?

Türkiye bu yıl işbirliği anlaşması yaptı. Üyelik için tekrar ve en kısa sürede başvurmamız gerekiyor. Üç yıllık süre içinde, hem siyasi, hem de bilimsel alanlarda belli kriterler aranıyor. Siyasi olarak, CERN konseyinde 20 üyenin Türkiye'nin katılımına ‘evet' demesi gerekiyor. Türkiye'nin de bu süreç içinde bilimsel altyapısıyla ilgili tüm bilgileri CERN'e vermesi gerekiyor. Bunu AB sürecinde yaşadıklarımıza benzetebiliriz fakat burada beklenti daha az.