Bölgenin Geleceğine Yönelik Beklentiler Değerlendirildi TR22 Bölgesi, ekonomik bir sıçrama yapmanın eşiğindedir. Bu sıçrama, bölgenin sanayi kapasitesinin artmasına, imalat kabiliyetlerinin güçlenmesini, yeni girişim ve yatırım sayısının artmasını, bölgede yaratılan nitelikli işlerin yaygınlaşmasını ve bunların sonucunda kişi başı gelirin ve verimlilik düzeyinin yükselmesini içermektedir. İçsel ve dışsal dinamikler bölgeyi böyle bir sıçrama yapmaya yakınlaştırmaktadır. Özellikle İzmir- İstanbul arası mesafeyi 3,5 saate indirecek olan İzmir- İstanbul Otoyolunun yakın gelecekte açılacak olması bölgedeki ekonomik fırsatları katlayarak artıracaktır. Bu durum, Bölgenin geleceğine yönelik beklentileri değerlendirmektedir.
Ajansımız tarafından Eylem Planı kapsamında bölgesel, ulusal ve uluslararası verilerin yanında yeni nitel ve nicel veriler üretildi. Bölgedeki 450 firmaya Dış Ticaret Anketi uygulanarak Bölge için oldukça değerli bir veri seti oluşturuldu. Buna ek olarak, 61 adet derinlemesine mülakat gerçekleştirildi ve yaklaşık altı farklı saha çalışması kapsamında, kamu ve özel sektör ile sivil toplum kuruluşlarıyla görüşülerek; mevcut iş modelleri, karşılaşılan sorunlar, geleceğe yönelik beklenti ve öngörüler belirlenerek nitel veriler derlenmiştir.
Eylem Planı ve Strateji hakkında ayrıca Balıkesir’de ve Çanakkale’de odak grup toplantıları düzenlenerek farklı kesimleri temsil eden katılımcıların görüşleri çalışmaya dâhil edildi ve strateji çalıştayı düzenlenerek stratejik gelişme eksenleri altında yer alan eylemler katılımcılarla değerlendirilerek önceliklendirme yapıldı. Dış Ticaret Stratejisi ve Eylem Planının Bölgenin mevcut durumuna yönelik ortaya koyduğu bulgulara bakıldığında Kişi başı Gayri Safi Katma Değer düzeyi açısından, bölge, Türkiye ortalamasının altında olmakla berabere aradaki farkın yavaş yavaş kapandığı görülmektedir. Öte yandan, 1960’lardan günümüze, TR22 Bölgesi’nin Türkiye ekonomisi içinde sahip olduğu göreceli önemin azalmakta olduğu söylenebilir. 1965’te Türkiye’deki her 10 bin kişiden 338’i TR22 Bölgesi’ni oluşturan Balıkesir ve Çanakkale illerinde yaşarken bu pay günümüzde 219’a gerilemiştir ve bu durum Türkiye gibi hızlı kentleşen ve büyüyen bir ekonomide, bir bölgenin kendi nüfusunu bölgesinde tutabilmesi için sanayinin önemine işaret etmektedir.
Bölge sanayileşme açısından, komşu bölgelere kıyasla geride kalmıştır. Günümüzde TR22 Bölgesinde çalışanların sadece yüzde 22,5’i sanayi sektöründe çalışmaktadır. Türkiye’nin sanayi kuruluşlarının dağılımı açısından bakıldığında bölgede henüz bir hareketlenme olmadığı görülmektedir. İstanbul ve İzmir gibi fiyatların hızlı yükseldiği kentlerden taşınmakta olan büyük şirketler, genelde otoyollara sahip olan erişilebilirlik imkanı yüksek çevre illere yönelmektedir. İnşaatı devam eden yeni otoyol projelerinin TR22 Bölgesi için benzer bir eğilimi başlatacağı söylenebilir. Alt Bölgelere İlişkin Tespitlerin Derinleştirilmesi Hedeflendi Bölgede Çanakkale, Balıkesir, Bandırma ve Edremit olmak üzere dört farklı alt bölge bulunmakta ve ekonomik imkanlar bu alt bölgelerde farklılık göstermektedir. Birbirinden farklı coğrafi ve ekonomik yapısal özellikler arz eden dört farklı bölgede, imalat sanayi gelişim potansiyeli ve sektörel özellikler de farklılaşmaktadır. Dolayısıyla dış ticaret stratejisinin de farklılıkları hesaba katacak bir kurguda olması gerekmektedir. Geçerli veriler bulunduğunda analizler bu alt bölgeler bazında yapılmış; anket, odak grubu ve saha görüşmelerinde, alt bölgelere ilişkin tespitlerin derinleştirilmesi hedeflenmiştir. Bu alt bölgeleri oluşturan ilçeler; kaynağa dayalı, verimliliğe dayalı ve yenilikçiliğe dayalı olmak üzere üç farklı gruba ayrılmış ve önerilen stratejilerin bu farklılıkları hesaba katması amaçlanmıştır.
Dış Ticaret Stratejisi ve Eylem Planının Bölgenin sektörel yapısına ve çeşitlenme potansiyeline yönelik ortaya koyduğu bulgulara bakıldığında Bölgede günümüzde kısıtlı olan sanayi üretiminin az sayıda sektörde yoğunlaşmış olduğu görülmektedir. Balıkesir’in en çok katma değer ürettiği sektörler gıda, kimya ve fabrikasyon metal ürünlerdir. İlin ülke ekonomisindeki payı en çok olan sektörler ise gıda, kimyasallar ve kimyasal ürünler, ağaç ürünleri ve mantar ürünleridir. Çanakkale’de en çok katma değer üretilen sektörler, ana metal sanayi, diğer metalik olmayan mineral ürünler ve gıdadır. Çanakkale’nin ülke ekonomisindeki payı en çok olan sektörleri ana metal sanayi ve diğer metalik olmayan mineral ürünleridir. Bölgede sektörel kredilerde gıda sektörü ağırlık oluştururken en fazla teşvik enerji sektörüne verilmektedir. Bölgenin sektörel yapısını mevcut kaynakların şekillendirdiği görülmektedir. Balıkesir'de gıda, metal, ağaç ürünleri ve kimya; Çanakkale’de ise gıda, metal, mobilya ve ağaç ürünleri hem istihdamın hem de ülke geneline kıyasla imalat sanayi içindeki payın yüksek olduğu sektörler arasındadır.
19 Ürün İçin Uluslararası Koşullar Analiz Edildi Strateji ve Eylem Planı kapsamında Bölgede gelişebilecek yeni üretim alanları çalışması yapılmış ve bölge üretiminin ve ihracatının nasıl gelişeceği, ürün bazında incelenmiştir. İhracatın artırılması için mevcut ürünlerin mevcut pazarlara satılması, mevcut ürünlerin yeni pazarlara satılması, yeni ürünlerin mevcut pazarlara satılması, yeni ürünlerin yeni pazarlara satılması gibi dört farklı yol izlenebilir. Bölgede öne çıkan mevcut ve potansiyel ürünler tespit edilmiştir. Mevcut ve potansiyel pazarları tespit etmek amacıyla seçilen 19 ürün için uluslararası koşullar analiz edilmiştir. Analizlerde Türkiye’nin hali hazırda bu ürünü en çok ihraç ettiği pazarlar, en çok talep eden bölgeler, talebi hızla artan bölgeler, bu pazarlardaki rakip ihracatçı ülkeler, rekabette sahip olunan avantajlar ve dezavantajlar incelenmiştir. Bu analizlerin, strateji geliştirme ve planlama sürecini aydınlatması kadar, iş dünyasına da yeni yatırım fırsatları için ilham vermesi amaçlanmıştır. Strateji ve Eylemler Dış Ticaret Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında aşağıda yer alan stratejik gelişme eksenleri ve eylem alanları kurgulanmıştır.
Dış ticaret altyapısının geliştirilmesi, Mevcut firmaların geliştirilmesi, Doğrudan yabancı yatırımların artırılması, Sınır ötesi işbirliklerinin geliştirilmesi, Yeni pazarlara açılım sağlanması Dış Ticaret Stratejisi’nde paydaşların yüzde 39’unun tercih ettiği “Yeni pazarlara açılım sağlanması”, yüzde 24’ünün tercih ettiği “Dış ticaret altyapısının geliştirilmesi” ve yüzde 22’sinin tercih ettiği “Sınır ötesi işbirliklerinin geliştirilmesi” en çok ağırlık verilen gelişme eksenleri olmuştur. Söz konusu gelişme eksenlerindeki eylemler ve her bir gelişme ekseninde paydaşlarla belirlenen bütçe ağırlığı önerileri raporda sunulmaktadır.
Editör: Haber Merkezi
