Ormanların derinliklerinde, gözle zor görülen bir böcek; arıların en değerli hammaddelerinden birini sağlıyor. Çam ağaçlarının kabuklarında saklanan Basra Böceği, sadece arılara değil, doğaya ve insan sağlığına da hizmet eden eşsiz bir döngünün parçası. Bu minik canlı sayesinde oluşan çam balı, hem ekosistemin bir ürünü hem de binlerce yıllık bir şifa kaynağı.
Çanakkale’de Orman Yüksek Mühendisi Mehmet Akkan, sosyal medya hesabından yaptığı dikkat çekici paylaşımda doğanın benzersiz döngüsünü ve çam balının arkasındaki görünmez kahramanı tanıttı: Çam Pamuklu Koşnili, halk arasında bilinen adıyla Basra Böceği.
Baharın gelişiyle birlikte ısınan hava ve başlayan fotosentez süreci, sadece doğayı değil, çam ormanlarını mesken tutan bu minik böceğin de yaşam döngüsünü harekete geçiriyor. Marchalina hellenica adıyla bilinen Basra Böceği, kızılçam, karaçam ve Halep çamı gibi ağaçların kabuklarını delerek, fotosentez sonucu oluşan özsuyu emiyor. Düşük proteinli, yüksek şeker ve su içeriğine sahip bu özsuyu kullanırken, ihtiyaç fazlasını dışarı atıyor. İşte bu salgı, binlerce yıldır insanların şifa kaynağı olan çam balının temelini oluşturuyor.
Çam balı, arının bu salgıyı çam ağaçlarından toplayıp, kendine özgü enzimlerle işleyip kovana getirmesiyle oluşuyor. Peteğe yerleştirilen bu madde, suyunu uçurarak olgunlaştırılıyor ve sofralarımıza gelen kıvamlı, yoğun aromalı bir bala dönüşüyor. Sadece bir tat değil, aynı zamanda bir şifa kaynağı olan çam balı, düzenli ve ölçülü tüketildiğinde kan dolaşımını düzenliyor, tansiyonu dengeliyor, kalp ve damar sağlığını destekliyor ve kansızlığa iyi geliyor.
Türkiye, dünya çam balı üretiminin yaklaşık %92’sini karşılıyor. Bu üretimin merkezinde ise kızılçam ormanları yer alıyor. Bu ormanlar sadece balın değil, aynı zamanda ekosistemin de temel taşı konumunda.
Ancak Mehmet Akkan, önemli bir denge uyarısı da yapıyor: “Çam Koşnil Böceği’nin doğada normal seviyede bulunması ekosistemin sağlıklı işlemesi için gereklidir. Ancak popülasyonu artarak epidemi yaparsa, ormanlara zarar verebilir. Doğada her şey dengede olmalı ki ekosistem sağlıklı işleyebilsin.”
Bu minik böceğin, ormanla arı arasında kurduğu görünmeyen bağ, insanlık tarihindeki en eski gıda ve ilaç kaynaklarından biri olan balın üretiminde hayati bir rol oynuyor. Orman, çam ağacı, arı ve çam balı… Doğanın bu kusursuz iş birliği, binlerce yıldır süregelen bir mucizeyi her yıl yeniden hayata döndürüyor.
