Çanakkale'nin sözlü kültüründe yer alan kelimelerden oluşan "Kent Lügatı" sergisi, ziyaretçilerini tebessüm ettirirken adeta nostaljik bir yolculuğa çıkarıyor.
Çanakkale Belediyesi Tasarım Ofisi ile Kültür, Sanat ve Sosyal İşler Müdürlüğünün katkılarıyla Kent Müzesi'nde açılan "Kent Lügatı" sergisinde, halk arasında kullanılan "aretlim", "dada", "ayıkmak", "susak", "pereste", "kovalak" ve "fıydırmak" gibi 40 kelime anlamlarıyla birlikte yer aldı.
Hazırlanan panolarda kelimelerin ve anlamlarının bir arada bulunduğu, Çanakkale jargonunun yansıtıldığı sergi, orta yaş üstü ziyaretçileri nostaljik bir yolculuğa çıkarırken, gençleri ise hem şaşırtıyor hem de güldürüyor.
Sergiyi 6 Mart 2026'ya kadar ziyaret edebilecek misafirler, bildikleri kelimeleri de paylaşabiliyor.
Çanakkale Kent Müzesi Sorumlusu Macide Aksu Yılmaz, AA muhabirine, bu sergiyi açmalarındaki en büyük amaçlarının sözlü kültürün devamlılığını sağlayabilmek olduğunu söyledi.
Sergiye gelen ziyaretçilerin "Bu kelimeyi çok kullanıyorduk." dediklerini ya da "Bu kelime sadece burada mı kullanılıyordu?" diyebildiklerini ifade eden Yılmaz, "Bu sergiyi açtığımızda sadece bu kelimelerden ibaret olsun istemedik. İnsanlar gelsin, kelimelerini eklesin, biz de onların paylaşımlarından beslenelim istedik. Bu sergi organik, yaşayan bir sergi haline dönüştü. Daha fazla ekleme yaparak serginin devamlılığını sağlamak istiyoruz." diye konuştu.
Yılmaz, sergide 40 kelimenin yer aldığını ancak Çanakkale'ye özgü kelimelerin çok daha fazla olduğunu kaydetti.
Sergilenen panolarda ikişer kelimeye anlamlarıyla yer verdiklerini anlatan Yılmaz, şöyle konuştu:
"Okullar ziyarete geliyor, öğrencilere 'dada' kelimesini söylediğimde 'Dada mı o ne?' diyebiliyorlar ama bizim için çok sıradan bir şey aslında. Sıradanlığın da çekiciliğini bu sergide vurgulamak istedik. Çünkü kentler kelimeleriyle, diliyle yaşayan yerler. Çok göç alan bir kent olduğumuz için her yörede farklı kullanımlar var. Bir kelime, Çanakkale'nin Lapseki ilçesinde başka bir kullanımdayken, Çan ilçesinde başka bir kullanımda olabiliyor. Çalışmamızda yeni kelimelere de rastladık. Bizim için yeni bir deneyim oldu."
- "Çanakkale'nin bu kadar zengin bir dili olduğunu bilmiyordum"
Balıkesir'den sergiyi ziyarete gelen Fadiye Uygur da sergide yer alan kelimeleri çok ilginç bulduğunu dile getirerek, "Daha önce duymadığım kelimeleri burada okudum. Hoşuma gitti. Çanakkale'nin bu kadar zengin bir dili olduğunu daha önce bilmiyordum. Görünce öğrenmiş oldum." ifadesini kullandı.
Ziyaretçilerden Haluk Uygur ise özellikle genç neslin bu kelimeleri öğrenmesi gerektiğini belirterek, "Türkçemizin zenginliği burada saklı. Unutulan dil önemli değerlerden birisidir. Güzel bir sergi olmuş." dedi.
Sergiyi gezen Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi öğrencisi Esma Çelik de ailesini ziyarete geldiği kentte açılan müzeyi görünce dikkat çekici ve kapsamlı bulduğunu anlattı.
Kent halkının sıklıkla kullandığı kelimeleri bu sergide görmenin, incelemenin ve anlamlarını derinlemesine anlayabilmenin değerli olduğunu ifade eden Çelik, "Herkesin ziyaret etmesi gereken, kolaylıkla ulaşım sağlayabilecekleri bir yer olması açısından çok değerli. Çanakkale'de 'dada' kelimesi küçük çocuklar için sıklıkla kullanılan bir kelime. Benim de üniversite arkadaşlarımla sohbetlerimde ara ara kullandığım bir kelime." diye konuştu.
