Çanakkale’de uzun yıllardır doğa üzerine yaptığı paylaşımlarla dikkat çeken orman yüksek mühendisi Mehmet Akkan, bu kez bölgenin en kıymetli bitkilerinden biri olan Menengiç (Pistacia terebinthus) üzerine kapsamlı bir değerlendirme yaptı. Akkan’ın sosyal medya hesabından yaptığı paylaşım, Biga Yarımadası’nda sessizce varlığını sürdüren bu değerli türün önemini bir kez daha hatırlattı.
Doğal olarak Biga Yarımadası ve Çanakkale genelinde yetişen Menengiç;
Alem: Plantae,
Şube: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular),
Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler),
Takım: Sapindales,
Familya: Anacardiaceae (Sakız ağaçıgiller),
Cins: Pistacia,
Tür: P. terebinthus
şeklinde sınıflandırılıyor.
Akkan’ın ifadelerine göre Menengiç, özellikle makilik alanlarda rastlanan, 8 metreye kadar boylanabilen, yaprak dökücü bir ağaççık. Karşılıklı dizilmiş 5-11 yaprakçıktan oluşan parlak bileşik yaprakları, kendine has reçinemsi kokusuyla kolayca ayırt edilebiliyor. İlkbaharda açan kırmızımsı mor çiçekleri ve sonbaharda olgunlaşınca yeşilden maviye dönen küçük küre biçimli meyveleri, bitkiye ayrı bir güzellik katıyor.
Yavaş büyüyen ve yüksek ışık isteyen Menengiç, aynı zamanda iki evcikli yapıda; yani erkek ve dişi ağaçlar ayrı. Bu özellik, özellikle doğal alanlarda türün çeşitliliğini koruyor.
Asırlık Şifa Kaynağı
Menengiç, Anadolu kültüründe binlerce yıldır hem gıda hem de şifa amacıyla kullanılıyor. Akkan, bitkinin kullanım alanlarını şöyle sıralıyor:
Meyveleri çerez olarak tüketiliyor veya börek içi olarak değerlendiriliyor.
Tohumlarından mutfaklık yağ elde ediliyor.
Gövde reçinesi sakız olarak çiğneniyor.
Genç yapraklar pişirilerek yeniyor.
Meyvelerinden ünlü menengiç kahvesi, yağından ise bıttım sabunu yapılıyor.
Fıstık ağacı (Pistacia vera) için anaç olarak kullanılabiliyor.
Ancak Akkan, Biga Yarımadası’nın ekolojik şartlarının aşılamada yeterli verim sunmadığını belirterek, “Doğal halini koruyarak, doğadaki canlıları da düşünerek istifade etmeliyiz” uyarısında bulunuyor.
Tıptan Kozmetiğe Uzanan Etki Alanı
Bitkinin hem meyvesi hem yaprağı hem de reçinesi adeta bir şifa deposu. Menengiç yağlarının idrar söktürücü özelliği bulunurken, reçinesi antiseptik, spazm çözücü, balgam söktürücü ve yara iyileştirici etkiler taşıyor.
