Çanakkale Valisi Ömer Toraman, kentteki bir otelde düzenlenen çalıştayın açılışında yaptığı konuşmada, yeni gelişim alanlarında ulaşım hizmetleri açısından mekansal planlama için hareket alanı genişken, mevcut yapı stokunda eski mahallelerde bu hareket alanının kısıtlandığını dile getirdi.
Mekansal planlamada ana aktörün yerel yönetimler olduğunu belirten Toraman, belediyelerin gelişim planlarını yaparken, ulaşım faaliyetlerini de optimize edecek, en iyi noktaya getirecek şekilde planlamaya çalıştıklarını söyledi.
Çanakkale'de de Türkiye'de de olduğu gibi yıllar itibarıyla araç sayılarında sürekli artış olduğunu aktaran Toraman, "Teknolojide bazı ilerlemeler var. Elektrikli araçlarda yeni bir pazar alanı oluştu. Ancak eski sistemle ulaşım faaliyetlerinde yer alan araçlar da var. Bunlar da birer veri olarak önümüzde duruyor." dedi.
Toraman, hem mekan, zemin, fiziki şartlar açısından hem araç, gereç açısından insana dönük değişimler olduğu gibi insanın faydasına dönüşümlerin de olması gerektiğini belirterek, insanın da trafik ve ulaşım hizmetlerine olumsuz katkılarının en aza indirilmesi gerektiğine dikkati çekti.
Trafik ve ulaşımın, bir kültür olduğuna değinen Toraman, "Bu kültürü değiştirebilecek müspet ya da menfi manada devşirecek ana öge de insan. İnsanların ulaşım aktivitesi içerisinde kurallara saygılı bir aktivite içinde olması gerekir. Ne kadar iyi altyapı oluşturursanız oluşturun ne kadar iyi araçlar geliştirirseniz geliştirin, kurallara saygı gösterecek insan profilinden uzaklaştığınızda yine problemler yaşayacaksınız, yaşıyoruz. Dolayısıyla trafikte saygı kültürünü benimsemiş bir insan profili oluşturmamız gerekiyor. Trafik ve kurallara uyma kültürü ve trafikte saygı kültürü Çanakkale'de örnek bir seviyede. Bunun daha ileri noktaya götürülmesi için gayret gösterilmesi lazım." diye konuştu.
- "İnsanı merkez alan bir ulaşım planımız olmalı"
Çanakkale Belediye Başkanı Muharrem Erkek de akademik bilgiye, uzmanlığa her zamanki gibi çok ihtiyaç olduğunu, kentsel sürdürülebilir ulaşım planını gelecekte akademik bilgiyle, uzmanlıklara ve katılımcı bir anlayışla hep birlikte planlayacaklarını söyledi.
Çalıştay kapsamında deniz ulaşımını da ele alacaklarını aktaran Erkek, "Çanakkale kıyı uzunluğunda Türkiye'nin ikinci ili Muğla'dan sonra. Bizim kıyılarımızda da niye deniz ulaşımı olmasın? Çalıştayda ayrıca mikromobilite, yayalaştırma projeleri, bisiklet, afetlerde ve acil durumlarda ulaşım konuşulacak." dedi.
Hem bir belediye başkanı olarak hem bu kentte yaşayan bir birey olarak ulaşım planının temeline her zaman insanı koymayı çok önemli bulduğunu ifade eden Erkek, sözlerine şöyle devam etti:
"Yani insanı merkez alan bir ulaşım planımız olmalı, otomobili değil. İnsanı merkeze alan. Ulaşım planımızın, çalışmalarımızın temelinde toplu taşıma olacak, tabii ki toplu taşıma üzerine yükselecek her şey ama bir hiyerarşi gerekiyorsa o hiyerarşide en üste insanı, yayayı, bisikleti koymalıyız. Ve tabii ki çevre odaklı çalışmaları koymalıyız. Yani temel olarak yaya, bisiklet, çevre odaklı bir şehri niye planlamayalım hep birlikte ki Çanakkale bunun için çok uygun.
Kısa, orta ve uzun vadede çalışmalarımız olacak. Uzun vadede tramvayı ve raylı sistemi de konuşacağız. Ama bir verileri de çok iyi bilmemiz lazım. Hem Ulaştırma Bakanlığımızın verileri hem de bilimsel veriler, şöyle bir şeyi ortaya koyuyor. Doruk saat dediğimiz en yoğun saatteki tek yöndeki yolcu sayısının ki bu Çanakkale'de sabah 08.00-09.00 kabul edilebilir. Doruk saatte örneğin tramvay için Ulaştırma Bakanlığımız 'Asgari 7 bin yolcu gerekir.' diyor o bir saat içinde. Hafif raylı sistem için '10 bin yolcu gerekir.' diyor. Metro için 'Asgari 15 bin yolcu gerekir.' diyor. Çanakkale'mizde bu 900 kişi doruk saatte. Yani yolcu sayımız ve nüfus olarak daha ilerlememiz gerekiyor. Onun için mikromobilite üzerinde kısa vadede çok daha yoğun bir şekilde durmalıyız."
İklim krizi dolayısıyla dünyada çevre odaklı çalışmaların çok önemli olduğuna değinen Erkek, "Çanakkale, sera gazı emisyonu ve karbon salımı yönünden çok riskli iller arasında. Türkiye Ekonomi Politikaları Vakfı'nın raporlarını incelediğimizde şunu görüyoruz; Karbon salımında üç büyükşehir İstanbul, İzmir, Ankara'dan sonra Zonguldak ve Çanakkale geliyor. Buna çok dikkat etmemiz gerekiyor. Tabii bunun içinde, ulaşım ve ulaştırma da bir yer tutuyor. Onun için sera gazı emisyonunu, karbon salımını azaltacak ulaşım politikalarına da ihtiyacımız olacak. İşte bunun için yayalaştırılmış bölgeler önemli. Bunun için daha çok pedala basmak önemli. Daha yürümek önemli. Daha çok bisiklet önemli." değerlendirmesinde bulundu.
- "Çanakkale'nin ulaşım sistemine 2030-2050 vizyonuyla bakmak durumundayız"
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Cüneyt Erenoğlu da üniversitelerin, ulaşımın planlamasında büyük veri dilimi, çevre mühendisliği, akıllı sistemler, özellikle lojistik ve şehir planlama gibi disiplinler arası bir yaklaşımla güçlü bir akademik bilime, bilgiye sahip olduklarını ifade etti.
Bu bilgi birikimini kentin stratejisine entegre etmenin, üniversitenin en büyük sorumlulukları arasında yer aldığını belirten Erenoğlu, "Bugün Çanakkale'nin ulaşım sistemine yalnızca bugünün sorunlarını da değil 2030-2050 vizyonuyla bakmak durumundayız." dedi.
Trakya Üniversiteler Birliği Genel Sekreteri Prof. Dr. Ünzile Kurt, Çanakkale'nin coğrafi yapısı, nüfus hareketliliği, turizm yoğunluğu, üniversite gençliği ve tarihi dokusuyla çok yönlü bir ulaşım dinamizmine sahip olduğunu ancak bu dinamizmin, doğal olarak bazı sorunları da beraberinde getirdiğini belirtti.
Günümüz şehir yönetiminde ulaşımın, tek bir kurumun çözebileceği bir konu olmadığını vurgulayan Kurt, çalıştay sonunda ortaya çıkacak raporun Çanakkale'nin sürdürülebilir ulaşım stratejisine anlamlı ve uygulanabilir katkılar sunacağına inandığını dile getirdi.
Konuşmaların ardından düzenlenen "Çanakkale'nin Ulaşımda Gelecek Stratejisi: Planlama, İnovasyon, Sürdürülebilirlik" başlıklı panelde, Çanakkale Belediye Başkanı Erkek, ÇOMÜ Rektörü Erenoğlu ve Boğaziçi Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ilgın Yaşar, moderatör Prof. Dr. Kurt'un sorularını yanıtladı.
Kırklareli Belediye Başkanı Derya Bulut, Çanakkale Emniyet Müdürü Ergün Dağıstanlı, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcileri, akademisyenler katıldı.
"Kent İçi Ulaşım ve Sürdürülebilirlik", "Ulaşımda Dijitalleşme ve Akıllı Şehir Uygulamaları" başlıklı oturumlarla devam edecek olan çalıştay, yarın hazırlanacak sonuç bildirgesi taslağı sunumuyla sona erecek.
