Gazze'ye giden yardımlarımızı Refah Sınır Kapısı'ndan geçirirken, Mısır'ı tanıma fırsatım oldu...
Gazze'ye giden yardımlarımızı Refah Sınır Kapısı'ndan geçirirken, Mısır'ı tanıma fırsatım oldu. İnsana Değer Veren Dernekler Federasyonu (İDDEF) olarak, Gazze'ye ulaştırdığımız yardımları Mısır ile Filistin arasındaki Refah Sınır Kapısı'ndan sağlıyoruz. Bu vesileyle Kasım ayının son günlerinde Mısır’daydım. Yaklaşık 2 saatlik uçak yolculuğunun ardından başkent Kahire’ye indik. Mısır Türkiye’ye kapıda vize uyguluyor. 25 dolar ödedikten sonra vizemizi alarak ülkeye giriş yaptık. Dinlenmemizin ardından hiç vakit kaybetmeden İDDEF lojistik depomuza hareket ettik. Kahire yakınlarındaki lojistik depomuzdan 8 tır insani yardım yükledik; battaniye, gıda, hijyen malzemeleri... Kış Gazze için daha da acımasız. Ama bu seyahat, bana sadece insani yardımla beraber bir şey daha gösterdi: Mısır'ın dünle bugünü nasıl harmanladığını, nasıl yeniden ayağa kalktığını gördüm.
5 Bin Yıllık Gölgeler
Piramitler... Ne kadar klişe değil mi? Ama önlerinde durduğunuzda, bu taşların nasıl yerlerine konulduğunu düşündüğünüzde, klişelerin ötesine geçiyorsunuz. Firavunlar 5 bin yıl önce bu yapıları inşa ettirirken nasıl bir düş gördüler acaba? Ben piramitleri ibret alarak ziyaret ettim. Ne olursan ol, nasıl bir gücün olursa olsun dünya fanidir. Hatta buradan bir kare fotoğrafı Instagram hesabımda, “Yeryüzünde gezip dolaşın da öncekilerin akıbeti nice oldu bir bakın…” (Rum-42) Selahaddin Kalesi'nde Kavalalı Mehmet Ali Paşa Camii'nde, Amr Bin As Camii'nde, El-Ezher'de namaz kıldım. Her taş, İslam'ın bu topraklara nasıl yerleştiğinin hikayesini fısıldıyor. İmam Şafii'nin türbesini ziyaret ettim, El Haliliye çarşısını karış karış gezdim.
Mısır gerçekten tarihi geçmişe sahip, geniş bir kültür birikimi olan bir ülke. Ama bu sadece müzelerde ya da kitaplarda yaşamıyor. Sokaklarda, insanlarda, alışverişte, trafikte yaşıyor.
Turizmin Yükselen Yıldızı
Mısır, 2024 yılında yaklaşık 15,8 milyon turist ağırladı ve son 10 yılda turist sayısında yüzde 59,6'lık bir artış yakaladı. Ülke, 2032 yılına kadar 30 milyon turist hedefliyor. Bu rakamlar tesadüf değil. 2024 yılında Mısır'ın turizm geliri 17 milyar dolara ulaştı.
Mısır'ın turizme verdiği önceliği sokakta da hissediyorsunuz. Turizm polisleri her köşe başında. Biga'da bir abimizle sohbet ettiğimde "Ülke güvenli değil" dedi. İtiraz ettim. Tam tersine, turistik bölgelerde polisler o kadar etkin ki, en ufak bir sıkıntı bile yaşayamazsınız. Size bir şey satmaya çalışan seyyar satıcılar bile "turizm polisi" dediğinizde hemen uzaklaşıyorlar. Çünkü Mısır turizme bel bağlamış durumda ve bunu korumak için ciddi tedbirler almış.
Şarm El Şeyh, Hurghada... Türkiye'den ucuz tatil için gidilecek yerler olarak çok duyuyoruz bu isimleri. Gerçekten de Türkler için cazip. 2024 yılında Mısır'ı ziyaret eden Türk turist sayısı 230 bin oldu ve bu rakam 2023'e göre yüzde 41'lik bir artış gösterdi. Kızıldeniz sahillerindeki bu tatil beldeleri, hem deniz turizminin hem de tarihi zenginliklerin birleştiği noktalar.
Türk Sermayesinin Yeni Adresi: Kahire Değil, Tekstil Fabrikaları
Mısır'ın Türkiye'de ismi çok duyuluyor son dönemde. Bunun bir sebebi turizm, ama diğer sebep çok daha dikkat çekici: Türkiye'deki tekstil fabrikaları bir bir Mısır'a taşınıyor.
El Haliliye çarşısında akşam namazı kılarken tanıştığım Türk bir abimiz, işte bu göçün parçasıydı. "Tekstil fabrikasını Mısır'a taşıdım" dedi. Mısır-Türk İş Konseyi verilerine göre, Türk tekstil şirketlerinin Mısır'da açtığı fabrika sayısı 200'e ulaştı. Türkiye'deki tekstil sektöründe son iki yılda 300 bin kişilik istihdam kaybı yaşandı.
Peki neden? Mısır'da iş gücü maliyetleri 100-180 dolar arasında seyrederken, Türkiye'de bu rakam 850 doların üzerinde. Neredeyse dört kat fark var. Enerji fiyatları Türkiye'nin dörtte biri, hammadde tedarikinde yüzde 30 avantaj mevcut. Türkiye'de döviz kuru politikaları ve artan maliyetler, özellikle emek yoğun sektörlerde üretimi zorlaştırmış durumda.
Mısır'ın tekstil ve konfeksiyon ihracatının üçte birini artık Türkiye'den giden firmalar gerçekleştiriyor. Şahinler Holding, Modavizyon, Yeşim Tekstil, Gamateks gibi büyük markalar Mısır'dan üretim yapıyor ve Zara gibi uluslararası markalara buradan tedarik sağlıyor.
Yeni Mısır'ın İnşası
Kahire'de yeni ve eski diye bir ayrım var. Yeni bir şehir inşa ediliyor. Hatta Mısır, dünya olimpiyat oyunlarına adaylık başvurusu yapmış. Ülke, sadece piramitleriyle değil, geleceğe yönelik projeleriyle de konuşulmak istiyor.
Ekonomik reformlar, altyapı yatırımları, turizm odaklı stratejiler... Mısır, 110 milyonluk genç nüfusuyla büyük bir potansiyele sahip. 2025 yılı, Mısır ve Türkiye arasındaki diplomatik ilişkilerin 100. yıldönümü ve iki ülke arasındaki ticaret hacminin 15 milyar dolara çıkarılması hedefleniyor.
Bir İnsani Krizin Gölgesinde
Evet, Mısır turizmiyle, ekonomisiyle, tarihiyle önemli bir ülke. Ama unutmayalım ki aynı zamanda Gazze'ye açılan kapı. Refah Sınır Kapısı'ndan geçirdiğimiz her yardım paketi, Mısır'ın bu insani dramda üstlendiği rolü hatırlatıyor. İDDEF olarak 2009 yılından bu yana Gazze’deyiz. 7 Ekim 2023’ten bu yana da hayırseverlerimizin desteğiyle yardımlarımızı daha da artırmış durumdayız. Bir yanda piramitler, öte yanda mülteci kampları. Bir yanda lüks oteller, öte yanda yardım TIR'ları.
Bu denge, Mısır'ın sadece ekonomik değil, aynı zamanda jeopolitik önemini de gösteriyor. Kahire, Afrika'nın ve Orta Doğu'nun kesiştiği bir noktada duruyor. Ve bu konum, ona hem fırsat hem de sorumluluk yüklüyor.
Son Düşüncelerim…
Mısır'dan dönerken kafamda çok şey vardı. Tarihin nasıl hâlâ yaşadığı, turizmin nasıl bir ekonomik kurtarıcı olabileceği, Türk tekstil sektörünün nasıl bir dönüşüm yaşadığı... Ama en çok da şunu düşündüm: Dünya hızla değişiyor. Üretim merkezleri kayıyor, ticaret yolları değişiyor, ama bazı şeyler hep aynı kalıyor. İnsanın ihtiyacı hep aynı: Huzur, güvenlik, ekmek parası.
Mısır, belki de bu ihtiyaçların yeni bir dengede buluştuğu yerlerden biri olmaya çalışıyor. Bakalım 2032'de 30 milyon turisti ağırlayabilecek mi? Bakalım Türk tekstilcileri burada kalıcı olacak mı? Bakalım Refah Kapısı'ndan geçen yardımlar bir gün artık gerekli olmayacak mı?
Zaman gösterecek. Ben sadece gördüklerimi anlattım. Sizler de bir gün Mısır'ı ziyaret ederseniz, sadece piramitlere bakmayın, Şarm El Şeyh’te tatil yapmayın. Sokaklara, insanlara, yeni inşa edilen şehirlere, fabrikalara da bakın. Çünkü Mısır'ın gerçek hikayesi orada, yaşayanların içinde gizli.
Samet Tunçer
İDDEF Çanakkale İl Temsilcisi
