Orman Genel Müdürü Karacabey, ORİKEM Projesi ile ormanların 7 gün 24 saat izlendiğini belirterek, "Ormanlarımızın 2 bin 800 noktasına fotokapanlar yerleştirdik. Buradaki bütün zararlılara ve usulsüz müdahalelere karşı ormanlarımızı izliyoruz." dedi.
Orman Genel Müdürü Bekir Karacabey, AA muhabirine, orman yangınlarıyla mücadelede kullanılan teknolojilere ilişkin bilgi verdi.
Ormancılığın her alanında, planlama aşamasında, orman yangınlarıyla mücadelede teknolojinin son ürünlerinden faydalandıklarını vurgulayan Karacabey, Genel Müdürlük olarak yangınlarla mücadeleyi üç temel başlık altında sürdürdüklerini söyledi.
Karacabey, "Bunlardan biri yangın öncesinde yapılan önleme faaliyetleri. İkincisi yangının söndürülmesi çalışmaları. Üçüncüsü de yangından sonra yeniden ormanlaştırma çalışmaları." diye konuştu.
Bu yıl çıkan yangınların yüzde 96'sının insan kaynaklı olduğuna dikkati çeken Karacabey, vatandaşlara ulaşarak yangının çıkmasını önlemeye yönelik çalışmaları öncelikli faaliyet olarak belirlediklerini bildirdi.
Karacabey, Türkiye genelinde orman köyleri ve mahallelerindeki vatandaşlara ulaşıp yüz yüze insan kaynaklı çıkan yangınların neler olduğunu, ihmallerinin ne tür sonuçlara sebep olabileceğini anlattıklarını, bundan sonra da farkındalık çalışmalarını vatandaşlarla birlikte yürüteceklerini belirtti.
Milli Eğitim Bakanlığı ile Tarım Orman Bakanlığının bu yıl yaptığı mutabakatla ilk ve orta dereceli okullarda ilk dersin "Yeşil Vatan" olarak anlatıldığını anımsatan Karacabey, şöyle devam etti:
"Buna yönelik önümüzdeki günlerde Milli Eğitim Bakanlığımız ile ortak yürüteceğimiz çalışmalarla bütün öğrencilerimize yüz yüze ulaşarak, bilinçlendirme çalışmaları ve orman yangınlarına sebep olacak davranışlardan uzak durmaları konusunda eğitimler verilmesi yönünde çalışmalarımız olacak. Ülkemizde bu yıl şu ana kadar 6 bin 700 orman ve orman dışı yangına müdahale ederek söndürdük. Bu yangınların yüzde 86'sı maalesef orman dışı alandan başlayıp, ormana sirayet eden yangınlar oldu. Dolayısıyla ormanlık alanlarda aldığımız tedbirlere ilaveten orman dışı alan yangınları konusunda da vatandaşlarımızın dikkatli olmalarını sağlamamız gerekiyor."
Yangınlar 2 dakikada tespit ediliyor
Türkiye'nin yüzde 30'unun ormanlarla kaplı olduğunu, ormana yönelik çalışmaları yürütürken bu alandaki en yeni teknolojileri kullandıklarını belirten Karacabey, birçok ülkeye bu konuda öncülük ettiklerini dile getirdi.
Karacabey, insansız hava araçlarının (İHA) yanı sıra üzerinde en ileri görüntüleme sistemlerini bulunduran OTAĞ uçağının yangınlarla mücadelede ön plana çıktığına dikkati çekerek, "Bu uçak sayesinde 10 dakika gibi bir sürede orman üzerinde uçuş yapıp topografik haritayı elde edebildiğimiz gibi buradaki ağaç türleri, ağaçların gelişim çağları, tepe çapları veya bu ağaçların o alanda kapladıkları hacme varıncaya kadar bilgileri uzaktan algılama sistemleriyle tespit edebiliyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Orman yangınlarıyla mücadelede erken haber alma ve erken müdahalenin son derece önemli olduğunu vurgulayan Karacabey, söz konusu teknolojilerle yangınları 2 dakikada tespit edip, ortalama 11 dakika içinde bunlara müdahale edildiğini bildirdi.
Karacabey, 2020'den itibaren orman yangınlarında aktif olarak kullanılan İHA'ların, sadece alevlerle mücadelede değil, ormanlara zarar veren böceklerin, kuraklığın, biyolojik çeşitliliğin tespit edilmesinde ve envanter çalışmalarında da kullanıldığını anlattı.
"Gece görüşlü 5 helikopterimiz var"
Bu yıl çıkan yangınlarda tartışılan gece görüşlü helikopterlere ilişkin de bilgi veren Karacabey, şunları söyledi:
"Gece görev yapan helikopter uygulaması, dünyanın birçok ülkesinde denenmiş fakat hem çok etkili sonuç alınamadığı için hem de çok ciddi sayıda kaza kırıma sebep olduğundan vazgeçilmiş bir tekniktir. 2021'den sonra gece görev yapan helikopterleri zaman zaman kullandık ve her an gece görev yapabilecek durumda olan 5 helikopterimiz bulunuyor fakat bu helikopterler gece çok etkili olamıyor, gece görev yapmaları gereken yerde gündüzden uçuş yapıp, keşif yapmaları gerekiyor. Oradaki bütün maniaları koordinatlı olarak sistemlerine yüklemeleri ve gece o engellerden uzak kalmaları önem taşıyor. Yangın, tespit edilmiş alanın dışına doğru taştığında bu hava araçları maalesef fonksiyonlarını yerine getiremez hale geliyor. Dolayısıyla ülkemizde gece görev yapan yangın söndürme helikopterleri var ama gereğinden fazla anlam yüklememek gerekiyor bu hava araçlarına."
"Ormanlarımızın sağlığı açısından teknolojilerin kullanılması önemli"
Karacabey, İHA ve OTAĞ başta olmak üzere kullanılan görüntüleme teknolojilerinin sahaya hakim olunmasını sağlayıp, kabiliyeti ve kapasiteyi artırdığını ifade etti.
Ormanlar için devreye alınan Ormanları İzleme Koruma Entegre Müdahale (ORİKEM) Projesi'nin de buraların 7 gün 24 saat izlenmesini ve zararlılara erken müdahale edilebilmesini sağladığını vurgulayan Karacabey, "Bugüne kadar ormanlarımızın 2 bin 800 noktasına fotokapanlar, kameralı sistemler yerleştirdik. Buradaki bütün zararlılara ve usulsüz müdahalelere karşı ormanlarımızı izliyoruz." dedi.
Karacabey, kameralardan elde edilen görüntülerin bir sistemden anlık takip edildiğini ve bu sayede bugüne kadar ormanlara yapılan birçok kanunsuz işleme müdahale edildiğini dile getirdi.
Görüntüleri kadastro orman haritaları üzerinden incelediklerini aktaran Karacabey, böylece herhangi bir usulsüz müdahalenin olup olmadığını tespit edebildiklerini bildirdi.
Karacabey, söz konusu sistemlerin erken tespit ve müdahale ile ormanların uğrayabilecekleri zararları ortadan kaldırmak amacıyla kurulduğuna işaret ederek, "Ormanlarımızın sağlığı açısından bu teknolojilerin kullanılmasını son derece önemli buluyoruz." diye konuştu.
"Önümüzdeki süreçte İHA'larla söndürme faaliyeti de gerçekleştirilebilir"
İHA'ların bir dakika içinde 3,5 milyon hektar alanı tarayabildiğini ve 2 dakika içinde bir yangını görebildiğini belirten Karacabey, bu araçların doğrudan yangına müdahale etmesini sağlayan teknolojinin henüz hiçbir ülke tarafından kullanılmadığını söyledi.
Karacabey, yangınlara İHA'larla müdahale edilebilmesini sağlamanın nihai hedeflerinden biri olduğunu dile getirerek, şunları kaydetti:
"Sadece İHA değil 'VTOL' dediğimiz küçük hava araçları ve dronlar da kullanıyoruz. Bu yıl pilot uygulama olarak yangın söndürmede kullandığımız malzemelerin, hortumların dronlarla taşınmasını gerçekleştirmeye başladık. Çünkü kilometrelerce ormanın içerisine personelimiz hortum taşıyor. Bu insan gücüyle hem zaman alıcı hem de çok yorucu oluyor. İnşallah önümüzdeki süreçte daha ağır yükleri taşıyabilen İHA'lar veya İHA'larla söndürme faaliyeti de gerçekleştirilebilir. Yangın söndürmede kullanılan hava araçlarıyla ilgili TUSAŞ ile 2023'te protokol imzaladık. TUSAŞ, GÖKBEY helikopterlerimizin daha büyüğünü ve güçlüsünü OGM için üretiyor ve 2028'den itibaren yangınlarla mücadelede tamamen yerli ve milli üretim yangın söndürme helikopterlerimiz görev başında olacak. Gelişmiş ülkelerin de bu helikopterden temin etmek için TUSAŞ'ın kapısını çalacağını ümit ediyoruz."
